„Bronią, kosami, widłami i siekierami bij swoich odwiecznych wrogów – polskich panów”.
/fragment odezwy jednego z dowódców Armii Czerwonej z września 1939 roku/
W niedziele 17 września minęła 84. rocznica agresji Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich na Polskę. Tego dnia obchodzony jest Światowy Dzień Sybiraka. Jest on świętem państwowym.. które ustanowiono uchwałą Sejmu RP z września 2013 r. „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd wszystkim Polakom zesłanym na Syberię, inne tereny Rosji i Związku Sowieckiego. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej upamiętnia tych, którzy tam zginęli, tych, którym udało się powrócić do Ojczyzny, tych, którzy osiedli w różnych częściach świata oraz tych, którzy pozostali w miejscu swego zesłania, gdzie kultywowali polskość” ( fragment uchwały Sejmu RP).
W niedzielę 17 września 1939 roku Armia Czerwona realizując postanowienia zawartego 23.08.1939 r. z paktu Ribbentrop - Mołotow wkroczyła na wschodnie ziemie II Rzeczpospolitej. Dla broniącej się przed najazdem niemieckim Polski był to cios w plecy. Państwo polskie zaatakowane z dwóch stron nie było w stanie obronić swojego terytorium. Najeźdźcy podzielili między siebie strefy okupacyjne. Polacy zamieszkujący wschodnie województwa Rzeczpospolitej znaleźli się pod okupacją sowiecką i bardzo szybko stali się ofiarami terroru. Sowieci dokonywali wielu zbrodni wojennych, mordując jeńców i masakrując ludność cywilną. Na ponad 21 tysiącach oficerów polskich wziętych do niewoli dokonano zbrodni wojennej. Egzekucje te noszą wspólną nazwę Zbrodni Katyńskiej. Polska ludność cywilna z kolei w dużej liczbie została zesłana na wschód ZSRR. Wielkie deportacje całych rodzin, a głównie kobiet i dzieci poprzedzone były licznymi aresztowaniami mężczyzn, ojców rodzin. Deportowanych przewożono w wagonach towarowych z zakratowanymi oknami, . Podróż na miejsce zsyłki trwała niekiedy nawet kilka tygodni. Warunki panujące w czasie transportu były przerażające, ludzie umierali z zimna, głodu i wyczerpania. Ci, którym udało się dotrzeć na miejsce zsyłki zostali poddani niewolniczej pracy, w nędzy, chorobie i głodzie. Masowe zsyłki dotknęły prawie 1,5 miliona Polaków. Ich celem była eksterminacja elit oraz ogółu świadomej narodowo polskiej ludności, miały one rozbić społeczną strukturę, dostarczając jednocześnie totalitarnemu sowieckiemu imperium tanią siłę roboczą. Tylko niewielu zesłańcom udało się powrócić do kraju, w myśl słów hymnu Sybiraków: „A myśmy szli niepokonani do niepodległej Polski” Niestety w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pamięć o ich cierpieniach, o wywózkach, o życiu w łagrach, była zakazana. W 83 rocznicę agresji ZSRR na Polskę gromadzi nas pamięć o tamtych wydarzeniach. Będziemy wspominać tych, którzy pozostali na nieludzkiej ziemi na zawsze. Tych, którym nie dane było wrócić w ojczyste strony a mimo to zachowali oni Polskę i polskość w swoich sercach.
Cześć i Chwała Bohaterom.
Pamięć o waszych cierpieniach na zawsze pozostanie w naszych sercach.
Koło Historyczne „Wiarus”